İran – İsrail savaşı ile birlikte brent petrol varil fiyatı yüzde 7 civarında arttı. Bu gelişme de enerjide neredeyse tamamen dışa bağımlı olan ülkemizde, petrol istasyonlarındaki tabelaların 2 gün arayla değişime neden oldu. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi, CHP Manisa Milletvekili Ahmet Vehbi Bakırlıoğlu, İran-İsrail savaşı sonrasında akaryakıta ardı ardına gelen zamlara dikkat çekti.
BİR DEPO DA DEVLETE
Tüm bu artışlara ek olarak akaryakıt ürünlerinde maktu ÖTV tutarlarının da altı ayda bir otomatik olarak yükseltildiğine işaret eden Bakırlıoğlu, şunları söyledi:
“Son bir haftada benzin ve motorine İran-İsrail gerilimi nedeniyle arka arkaya zamlar geliyor. Geçtiğimiz hafta birer gün arayla gelen zamların üzerine bugün de benzine 1.56 TL, motorine 1.87 TL zam yapılacak. Son benzin ve mazot zamlarının aylık enflasyona doğrudan etkisi 0.20 puan. Bu da demek oluyor ki iğneden ipliğe zam kapıda. Tabelada da gözümüz 50’li rakamlara mecburen alışacak. Ama gözden kaçan diğer konuda 3 Temmuz’da Cumhurbaşkanı aksi bir karar almazsa akaryakıt, tütün ve alkol ürünlerinde ÖTV tutarları otomatik olarak artırılacak. Yani arka arkaya gelen zamların etkisi geçmeden akaryakıtta yeni zam yolda. Yurttaş bir depo kendine, bir depo devlete dolduruyor.”
TABELA DEĞİŞİMİNE YETİŞİLMİYOR
Bakırlıoğlu, akaryakıt ve enerjideki artışların diğer ürün fiyatlarını ve dolaylı olarak enflasyonu da etkilediğine dikkat çekti. ÖTV artışının fiyatları daha da artıracağını vurgulayan Bakırlıoğlu, “Geçen cuma ve cumartesi günü hem motorine hem de benzine zam gelmişti. Bugün yine zam var. Yurttaş maalesef tabelaların değişim hızına yetişemez oldu. Geldiğimiz noktada iktidarın mutlaka bu duruma müdahale etmesi gerekiyor. İlk yapılacak şey ise 3 Temmuz’da yapılacak olan ÖTV artışını sonlandırmak olmalı. Ardından dünya piyasasındaki trendlere uygun olarak eşel mobil sistemine geri dönüş sağlanabilir” dedi.
HAZİNE FEDAKARLIK YAPMALI
Bakırlıoğlu, eğer iktidar yıl sonu enflasyon beklentilerini tutturmak istiyorsa Hazine’nin akaryakıttaki ÖTV gelirlerinden fedakârlık yapması gerektiğini söyledi. Geçen yıl petrol ve doğalgaz ürünlerinden alınan ÖTV’de 451.4 milyarlık bütçe hedefinin yüzde 88’i tutturularak 398.1 milyar liralık tahsilat gerçekleştirildiğine işaret eden Bakırlıoğlu, şunları söyledi:
“Bu yılın ilk beş ayında ise 534.9 milyar liralık bütçe hedefinin yüzde 34’ü tutturularak 182.6 milyar liralık tahsilat yapılmış. Haziran ayında Yİ-ÜFE artışının yüzde 1 olması halinde benzin, motorin, LPG’de maktu ÖTV artış oranı yüzde 14.05 olurken, ÖTV artışı üzerinden yüzde 20 KDV ile hesaplandığında, benzine 2.2 TL, motorine 1.89 TL ve LPG’ye 1.55 TL otomatik zam gelecek. Yİ-ÜFE’nin aylık yüzde 2 artması halinde; benzin fiyatı pompada 2.38 TL, motorin fiyatı 2.05 TL ve LPG de 1.68 TL artacak. Bu duruma müdahale edilmemesi halinde yurttaş domino etkisi ile önce benzinde ardından gıdadan, giyeceğe kadar her alanda zam yağmuruna maruz kalacak demektir. EPDK mayıs verilerini incelediğimizde yurttaş 1 litre benzin alırken 19.9 lira ürüne, 19.6 lira ise vergiye ödüyor. Yani yurttaş kendine bir araba alırken, yüksek vergilerle bir araba da devlete alıyor diyorduk. Geldiğimiz noktada yurttaş kendine bir depo benzin alırken, bir depo da devlete alır halde geldi.”
SIRA İKTİDARDA
Enflasyon paketinde ana harcama grupları içinde ulaştırmanın ağırlığının yüzde 15.34 olduğunu dile getiren Bakırlıoğlu, şöyle devam etti:
“Mayıs ayı ulaştırma ana harcama grubundaki artış yüzde 2.66 ve endeks artışındaki payı ise 0.4 olmuş. Yani rakamları incelediğimizde akaryakıttaki artışın enflasyondaki artışa olumsuz olarak yansıdığını çok net görüyoruz. Hal böyleyken enflasyonla mücadele iktidarın da bir katkı vermesi gerekiyor. İktidarın enflasyonla mücadele için çizdiği ekonomik yöntem ücretleri arttırmayarak talebi kısmak. Bu da enflasyonla mücadeleyi sabit, dar gelirlinin, emeklinin, işçinin ve ücretlinin sırtına yüklüyor. Artık iktidar da elini taşın altına koymalı ve bu zamdan vazgeçmeli. Otomatik olarak yapılacak bu zamdan caymanın bedeli hesaplamalarımıza göre yaklaşık 45 milyar lira olacak. Geçtiğimiz yıllarda yandaş şirketlerin silinen vergi borcu ise 660 milyar lira. Eğer bu ÖTV artışı pompaya yansıtılırsa hem yurttaşın alım gücü daha da düşecek hem de enflasyon ile mücadelede ciddi sıkıntılar oluşacak.”.