Dışişleri Bakanlığı kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Fidan ve Genel Komiser Lazzarini’nin, 21-22 Haziran’da İstanbul’da düzenlenen İİT Dışişleri Bakanları Konseyi 51. Oturumu marjında, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile UNRWA Arasında UNRWA Ankara Temsilciliğinin Kurulmasına İlişkin Anlaşma”yı imzalaması öngörülüyor.

Söz konusu anlaşmayla Türkiye’de bir UNRWA Temsilciliği açılmasının zemini hazırlanacak.

Türkiye’nin UNRWA’ya yaklaşımı ve desteği

Türkiye, UNRWA’ya ilkeli desteği çerçevesinde Filistinli mültecilerin eğitim ve sağlık başta olmak üzere temel ihtiyaçlarının karşılanmasında UNRWA’nın yadsınamaz rolü olduğuna atıfla UNRWA’ya gönüllü maddi katkı sağlamakta, ikili düzeyde ve çok taraflı platformlarda Ajans’a destek çağrısında bulunuyor.

Bu kapsamda Türkiye, İsrail Parlamentosu’nun, UNRWA’nın işgal altındaki Filistin topraklarındaki faaliyetlerine son verilmesi amacıyla 28 Ekim 2024’te kabul ettiği kararın uluslararası hukuku açıkça ihlal ettiğini farklı vesilelerle belirterek, Filistin-İsrail meselesinde iki devletli çözüme ulaşılana kadar UNRWA’ya siyasi, mali ve hukuki destek verilmesinin uluslararası toplumun ahlaki sorumluluğu olduğunu vurguluyor.

Bu anlayışla Türkiye, UNRWA’nın da aralarında bulunduğu BM ajanslarına ilişkin İsrail’in yükümlülüklerine dair Uluslararası Adalet Divanı’ndan (UAD) görüş talep edilmesi hakkındaki BM Genel Kurul kararına eş sunucu oldu ve UAD’ye yazılı ve sözlü beyanda bulundu.

Türkiye ayrıca, UNRWA’nın Finansmanı Çalışma Grubu’nun (WGFU) başkanlığını yürütmektedir ve son yıllarda UNRWA’ya en fazla maddi katkı sağlayan ülkeler arasında bulunmaktadır.

Türkiye, Ajans’a 2023 yılında 10 milyon dolar gönüllü katkı sağlarken 7 Ekim 2023’ü izleyen süreçte, BM İnsani İşler Eşgüdüm Ofisinin (OCHA) Acil Yardım Çağrısı kapsamında, Ajans’a 2023 yılı Kasım ayında 1 milyon dolar ilave gönüllü katkıda bulundu.

2024’te 10 milyon dolar gönüllü katkıyla birlikte yıl içinde ek 2 milyon dolar Ajans’a aktarılırken ilaveten AFAD tarafından 3 milyon dolar nakdi yardım yapıldı. 2025’te ise 10 milyon dolar gönüllü katkı sunuldu.

UNRWA’nın tarihçesi, rolü ve yapısı

UNRWA, 8 Aralık 1949 tarih ve 302 (IV) sayılı BM Genel Kurulu kararıyla kuruldu ve 1 Mayıs 1950 itibarıyla faaliyetlerine başladı. Filistin mültecilerinin haklarının korunması ile eğitim, sağlık, sosyal yardım, mikro finans, barınma ve ilk yardım alanlarında faaliyet gösteren Ajans’ın görev yönergesi üç yıllık sürelerle BM Genel Kurulu’nda yenilenmekte.

30 bine yakın personelle BM’nin en büyük ajanslarından biri olan UNRWA’nın ana merkezleri Amman ve Gazze’dedir. Doğu Kudüs dahil Batı Şeria, Gazze Şeridi, Ürdün, Lübnan ve Suriye’de UNRWA’nın saha ofisleri bulunmakta. Filistin, Ürdün, Lübnan ve Suriye’de yaklaşık 5,9 milyon Filistin mültecisi UNRWA’nın görev alanına giriyor.

UNRWA’nın program bütçesinin yaklaşık yüzde 95’i gönüllü kaynaklardan sağlanıyor.