ABD Başkanı Donald Trump küresel ticaret savaşını başlattı. Önceki gün 185 ülkeyi kapsayan “karşılıklı tarifeLer “ listesini açıkladı. ABD’nin görece düşük ticaret açığı verdiği ülkelere daha düşük vergi, yüksek ticaret hacmine sahip olduğu ülkelere ise daha yüksek vergi uygulanacak. Trump, en düşük yüzde 10 olmak üzere yüzde 50’ye ulaşan ilave vergileri ilan etti. Yüzde 10’luk gümrük vergileri yarın uygulanmaya başlanıyor. Daha yüksek vergiler ise 9 Nisan’da yürürlüğe girecek.

Trump’ın tarifelerinden en çok kimlerin etkileneceğine gelirsek…

En yüksek tarifeler Vietnam, Kamboçya, Çin’e getirildi. Afrika’dan Lesotho Krallığı ile Atlas Okyanusu’nda, Kanada’nın doğu kıyılarına yakın adalar grubu olan Saint Pierre ve Miquelon’a yüzde 50 tarife uygulanacak. Onları yüzde 49 ile Kamboçya ve yüzde 46 ile Vietnam izliyor. ABD daha önce yüzde 20 ek gümrük tarifesi getirdiği Çin’e ise yüzde 34 yeni tarife uygulayacak. Böylece Çin’e ABD’nin uyguladığı tarife yüzde 54 oranına yükselecek. Avrupa Birliği’ne yüzde 20Tayvan’a yüzde 32, Japonya’ya yüzde 24, Hindistan’a yüzde 26, Güney Kore’ye yüzde 25, Tayland’a yüzde 36, İsviçre’ye yüzde 31, Endonezya’ya yüzde 32, Malezya’ya yüzde 24, Güney Afrika’ya yüzde 30, Bangladeş’e yüzde 37 tarife getirilecek. Türkiye, görece düşük ticaret açığı verilen ülkeler kategorisinde olduğu için yüzde 10 gümrük vergisi kapsamında. Ancak ürün bazında farklılıklar da var. Örneğin çelikte yüzde 25 tarife bulunuyor.

Peki Trump’ın tarifeleri ticareti nasıl etkileyecek?

Tabii her ülke şu anda değerlendirme aşamasında… Bir taraftan etki analizleri yapılıyor, diğer taraftan ise misilleme hazırlıkları…

Burada en yüksek tarifeye maruz kalan Çin’in ne yapacağı önemli… Çin Ticaret Bakanlığı, Washington’dan gümrük vergilerini iptal etmesini talep etti. Bu işin ABD’nin çıkarlarına ve uluslararası tedarik zincirlerine zarar vereceğini söylüyorlar. Her ne kadar Trump, “Ameliyat tamamlandı. Hasta hayatta ve iyileşiyor” dese de bu işin ABD’de birçok malın fiyatını artırması olası… Bu da enflasyonun yeniden yükselmesi anlamına gelebilir. Çin’in olası misilleme olarak ABD’ye bazı nadir toprak elementlerinin ihracatını daha fazla kısıtlamasının da sonuçları olacaktır. Avrupa da Trump’ın hamlesini dünya ekonomisine darbe olarak nitelendiriyor. Karşılıklı korumacılığın artmasının da belirsizliği artıracağını belirtiyor. Avrupa’nın sembol ABD mallarına vergi koyması, Trump’ın vergilerinin aynısını uygulaması önümüzdeki günlerde beklenen hamleler olabilir.

Bizim cephemizden olaya bakarsak…

Türkiye görece diğer ülkelere göre daha düşük vergi oranıyla avantajlı konumda… Vergilerin kalıcı olması durumunda AB’den, hatta Çin’den Türkiye gibi oranların daha düşük olduğu ülkelere üretim kayışları olmasını bekleyebiliriz. E-ihracat satışlarında Avrupa, Çin gibi ülkelerle de aramızda vergi avantajı olacak. Ancak elbette yüksek gümrük vergileri Türkiye’nin en önemli ihracat pazarlarından olan Avrupa Birliği’ni ekonomik olarak zayıflatırsa bunun ülkemize yansıması da yadsınamaz.

Velhasıl, bazı avantajların olması mümkün olsa da Trump’ın kartına karşı diğer ülkelerin ne yapacağını beklemek gerekir.