Gayrimenkul alım-satım işlemlerinde yıllardır süregelen düşük bedel gösterme yöntemi, yeni sistemle deşifre oldu. Emlak vergisinden ve tapu harcından kaçınmak isteyen bazı mülk sahipleri, taşınmazların gerçek satış bedelini değil, daha düşük bir değer gösteriyordu. Ancak bu yöntem, artık işe yaramıyor.
Maliye Bakanlığı’ndan Dijital Hamle: MEVA Sistemi
Maliye Bakanlığı, vergi kaybını önlemek ve kayıt dışılıkla mücadele etmek amacıyla Mekansal Veri Analiz Sistemi (MEVA) adını verdiği yeni bir dijital altyapı oluşturdu. Yapay zekâ destekli bu sistem, tapudaki işlem değerleriyle piyasadaki gerçek satış fiyatlarını karşılaştırarak usulsüzlükleri tespit ediyor.
Gerçek Değer Nasıl Belirleniyor?
MEVA, banka kayıtları, ilan sitelerindeki satış fiyatları, bölge haritaları ve taşınmazla ilgili diğer veri kaynaklarını analiz ederek mülkün gerçek değerini belirliyor. Bu sayede, düşük değer beyan edilen gayrimenkuller tespit ediliyor.
İlk Etapta 9 Bin 150 Şüpheli İşlem Tespit Edildi
Sistem ilk tespitlerini de yaptı. İlk etapta 9 bin 150 kişi, tapuda beyan ettikleri değer ile fiili satış fiyatı arasında ciddi fark olan işlemler nedeniyle MEVA tarafından belirlenerek incelemeye alındı. Bu kişilerden açıklama talep edildi.
Eksik Vergi Ödemelerine Ceza Yolda
Bakanlık, sürecin bu aşamasında mükelleflere bir fırsat sunarak, cezai işlem uygulamadan önce eksik ödenen vergilerin tamamlanmasını istiyor. Ancak çağrıya rağmen gerekli düzeltmeyi yapmayanlar hakkında idari para cezası ve vergi ziyaı cezası uygulanacak.
Uzmanlara Göre MEVA Sektörde Dönüm Noktası Olacak
Uzmanlar, sistemin Türkiye’de gayrimenkul sektöründeki kayıt dışılığı büyük oranda azaltacağı görüşünde. MEVA sayesinde hem kamu gelirlerinin artırılması hem de piyasanın şeffaflaşması hedefleniyor.
Gayrimenkul Uzmanından Açıklama: “MEVA Her Şeyi Görüyor”
Gayrimenkul Uzmanı Güvenç Ali Kiraz, konu ile ilgili, “Maliye Bakanlığımız, çok uzun bir zamandır tüm teknolojik sistemleri, buna yapay zekâ da dahil kullanarak Mekansal Veri Analiz Sistemi (MEVA) kurdu. Maliye Bakanlığı, taşınmazdaki gerçek satışları hesaplayarak aradaki farkın vergi ziyanına sebep olup olmadığını bu mekansal analiz sistemiyle belirliyor. Aslında ödemeniz gereken harç beş milyon üzerinden yüzde 4. Ancak daha düşük bir harç ödeyerek bir nevi vergi kaybına sebep oluyorsunuz. MEVA sistemi, sizin için gerçek değeri tespit ediyor, bankadan yapılan alımı, başka bir bankaya yatırılan parayı görüyor, ilanları değerlendiriyor, bölge haritalarını biliyor. Bu şekilde yapılan işlemlerde, şimdilik herhangi bir usulsüzlük cezası kesilmeyeceği; bir anlamda gelip gerçek değer üzerinden aradaki tapu harcını yatırarak işlemi yapan kişilere ayrıca bir ceza uygulanmayacağı bildiriliyor.” ifadelerini kullandı.
