İran ile İsrail arasında haftalardır süren karşılıklı saldırılar, bölgedeki askeri dengeleri altüst ederken, savaşın boyutu daha da büyüyor. İsrail’in, İran’ın yer altı nükleer tesislerine yönelik olası bir hava harekâtında kullanabileceği düşünülen “sığınak delici” bombalar yeniden gündemde. Bu yüksek penetrasyonlu mühimmatlar, sıradan bombalardan farklı olarak, toprağın ya da betonun metrelerce altına nüfuz ederek hedefi etkisiz hale getirebiliyor. Özellikle İran’ın Fordo ve Natanz gibi derin yer altı tesislerine karşı geliştirilmiş bu bombalar, adeta birer “sığınak avcısı” gibi çalışıyor.
SIĞINAK DELİCİ BOMBA NEDİR?
İran’ın yer altındaki nükleer tesislerini vurabilecek silahlar arasında biri var ki şimdiye kadar hiç kullanılmadı ve henüz İsrail’in erişiminde değil. Bu ABD’ye ait GBU-57A/B Masif Ordnance Penetratör (MOP), yani dünyanın en büyük nükleer olmayan “sığınak delici” bombası.
Bu hassas güdümlü, 13 bin 600 kilogram ağırlığındaki bomba, İran’ın derin bir dağın içine gömülü Fordo uranyum zenginleştirme tesisi gibi yer altı komplekslerine ulaşma potansiyeline sahip.
Ancak ABD şu ana kadar İsrail’in bu bombaya erişimine izin vermedi.
SIĞINAK DELİCİ BOMBA NASIL ÇALIŞIYOR?
ABD hükümetine göre GBU-57A/B, “derinlemesine gömülü ve güçlendirilmiş sığınaklar ile tünelleri hedef alabilecek büyük bir delici silah.” Altı metre uzunluğundaki bu bomba, yaklaşık 61 metre derinliğe kadar nüfuz edebiliyor ve birden fazla bombanın ardışık atılmasıyla daha da derinlere ulaşılması mümkün. Boeing tarafından üretilen MOP, şimdiye kadar savaşta hiç kullanılmadı; yalnızca ABD’nin New Mexico eyaletindeki White Sands Füze Test Sahası‘nda denemeleri yapıldı.
Bu bomba, 2017 yılında Afganistan’da kullanılan 9 bin 800 kilogramlık “Mother of All Bombs”tan (MOAB – Bütün Bombaların Anası) daha güçlü.
Bradford Üniversitesi Barış Çalışmaları Onursal Profesörü Paul Rogers– “ABD Hava Kuvvetleri, MOAB benzeri boyutta ama patlayıcı yükü son derece sert bir metal gövde içine yerleştirilmiş silahlar üretmeye ciddi emek harcadı. Sonuçta ortaya GBU-57A/B çıktı” diyor.
Şu anda yalnızca ABD yapımı B-2 Spirit (İngilizce “stealth bomber” adıyla bilinen bir hayalet bombardıman uçağı) bu bombayı taşıyacak şekilde yapılandırılmış durumda. Northrop Grumman tarafından üretilen B-2, ABD Hava Kuvvetleri’nin en gelişmiş savaş uçaklarından biri.
18 bin kilogram taşıma kapasitesine sahip olan bu uçak, iki adet GBU-57A/B bombayı (toplamda yaklaşık 27 bin 200 kilogram) taşıyacak şekilde başarıyla test edildi. Northrop Grumman’ın aktardığına göre yakıt ikmali olmadan yaklaşık 11 bin kilometre, bir ikmal ile ise 18 bin 500 kilometre menzile ulaşabilen bu uçak, dünyanın hemen her yerine saatler içinde ulaşabiliyor.
Rogers’a göre, MOP’un modern hava savunma sistemlerine sahip İran gibi bir düşmana karşı kullanılması halinde, B-2’lere başka uçaklar da eşlik edebilir. Örneğin F-22 gibi hayalet uçaklar düşmanın savunmasını bastırabilir, ardından insansız hava araçlarıyla hasar değerlendirmesi yapılabilir. Rogers, ABD’nin bu bombalardan çok sınırlı sayıda ürettiğini düşünüyor: “Muhtemelen operasyonel stokta 10 ile 20 adet arasında bulunuyor.”
