İsrail, tüm Batı ülkelerinin İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra stratejik kararıyla, Yahudilerin de kadim toprakları olan Filistin’de bir Yahudi devletine karar vermesiyle kuruldu. Hikâye uzun. Ama Arap ülkeleri (Mısır, Suriye, Ürdün, Lübnan, Irak) 1948’de hemen savaş açtılar. Aslında savaşı, kurucu ülkelere karşı açtıklarının ne kadar bilincindeydiler bilmiyorum.
İsrail’in büyümesi bu ilk savaşı kazanmasıyla başladı.
1948 savaşı sonrasında yüz binlerce Filistinli, mülteci durumuna düştü. İnsani felaket. Bu durum Arap ülkeleri için de önemli bir insani ve siyasi mesele olarak sonraki çatışmalara da zemin oluşturdu.
Her savaşta İsrail büyüdü, büyüdü bugünkü gücüne ulaştı. Musevi dini, Hıristiyanlık ve İslamın, bu üç büyük dinin bu topraklarda doğması, din ve kültür savaşlarının da bir nedenidir.
İLK ADIM ÖNEMLİ
Ahmet Yavuz’la sohbette dedi ki aslında Arap ülkeleri İsrail’in kuruluşunu o zaman kabul edip dostluk ilişkileriyle birlikte varoluşu tercih etseydiler bugün Ortadoğu bir barış bölgesi olurdu.
Gerçekten bir barış bölgesi olur muydu bilemiyorum ama bu görüşe genellikle katılıyorum. En azından bugünkü Ortadoğu tablosu ortaya çıkmazdı.
Bu bakımdan, tarihsel bir ders çıkarmak gerekirse ilk adım çok önemlidir. Bu ilk adım, eğer temel bir değişikliğe uğramazsa tüm sonraki süreçleri etkiler, yönlendirir ve belirler.
ABD, İngiltere, Fransa vb., İsrail’de nükleer santral kurarak atom bombası üretimi için tüm destekleri verdi. Belki hazır atom bombası da! Bu karar bile İsrail’in onlar için vazgeçilmezliğini gösteriyordu. Atom bombası İsrail’i epey dokunulmaz kılıyordu. Son varoluş noktasında bu silahları kullanacağına kimsenin şüphesi de yoktu. Ama buna bugüne kadar hiç gerek kalmadı ve İsrail her türlü destekle tüm savaşları kazandı.
BİR SAVAŞ MAKİNESİ
48 savaşı ile başlayan süreç, İsrail’i tepeden tırnağa bir savaş devleti yaptı, Siyonist ideoloji ve aşırı sağcılık güçlendi ve İsrail’i yönetti.
Siyonist devlet sık sık Filistin örgütlerinin saldırılarına uğradı ama bu saldırılar onu her zaman daha acımasız kıldı. Bugün Gazze’de yaşanan soykırım felaketi bu acımasızlığın dünyada ender görülen örneklerinden biridir.
İsrail’in köktenciliği, acımasızlığı ve uzlaşmazlığı ile Filistin saflarında Hamas gibi bir köktendinci örgütün ortaya çıkması eşyanın tabiatına uygundu.
Köktenci ideolojinin yönlendirdiği tüm savaşlar kısa, orta ve uzun vadeli stratejik bir bakıştan yoksundur.
İKİ FARKLI YOL, SEÇ BEĞEN
Geçenlerde bir TV programında, Hamas 7 Ekim’de İsraillilere karşı katliam ve esir alma operasyonlarını sürdürürken bir adım sonrası için ne düşünüyordu, stratejik hedefi neydi, diye sordum. Herhalde bugünkü Gazze şeridindeki felaket durumun yaratılması değildi. Yoksa öyle miydi?
İsrail’in karşı karşı kaldığı bu büyük saldırının, ona, tüm bölgeyi ele geçirmek, Hamas’ı yok etmek ve Gazze’yi Filistinlilere mezar etmek için belki de aradığı büyük bir tarihi fırsat verdiğini söylemeliyiz.
İktidarın Hamas politikası da destekçilerine, İsrail’in zaten parça parça Batı Şeria’ya yayıldığını, Gazze’yi kontrol altında tutup yaşanmaz kılmak için adım adım ilerlediğini söylemek düşüyor.
Birden yok olalım daha iyi, bakışı yani.
Bunun yerine dünya kamuoyu ile ilmek ilmek örülecek bir demokratik ilişkiler ve birlikte yaşam politikası, bugünkünden daha farklı sonuçlar doğurması olasılığına fırsat verebilirdi.
Köktendincilik, stratejik bir körlük yaratır.
Bu körlük sadece Gazze’yi Amerikalı ve Avrupalı itoğlu zenginlerine bir tatil ve kumar merkezi yapma düşüncesini doğurmadı, Ortadoğu’yu da dağıttı.
İran örneğiyle yarın devam…
