ABD Başkanı Donald Trump, işgal altındaki Batı Şeria’nın İsrail tarafından ilhakına yeşil ışık yakan, İsrail’le savunma işbirliğini geliştirme mesajları veren ve Filistinlilerin başka ülkelere sürülmesini gündeme getiren açıklamalarının Çin’le ticari rekabet ekseninden kaynaklandığı yorumları yapılıyor.
Trump’ın planını değerlendiren Giresun Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü’nden Prof. Dr. Göktürk Tüysüzoğlu, ABD’nin, Çin’in Tek Kuşak, Tek Yol girişimine rakip olarak öne sürdüğü Hindistan-Ortadoğu-Avrupa Ekonomik Koridoru’na (IMEC) dikkat çekti.
Tüysüzoğlu, Trump’ın Gazze planını, “Biden yönetimi döneminde 2023’te gündeme gelen ancak gerçekleşmesi yönünde net adımlar atılmayan bir ticari koridorun ön planda tutulacağını gösteren bir sinyal olarak” yorumladı.
“Biden yönetimi, iki devletli çözüme yaptıkları vurgu ve Gazze’deki insani kriz, bu projenin gündemde önemli yer tutmasını engellemiş olsa da Trump’ın gelişiyle süreç bir üst perdeye taşınmış gibi görünüyor” dedi.
DOĞU AKDENİZ VURGUSU
Hindistan’dan başlayıp Ortadoğu’ya, oradan da Doğu Akdeniz üzerinden Avrupa’ya varması öngörülen IMEC projesine yönelik Tüysüzoğlu, “Doğu Akdeniz çıkışında istikrarın ve güvenliğin sağlanması büyük önem arz ediyor. Gazze ve genel olarak Filistin’deki istikrarsızlık, bu koridora yapılacak milyarlarca dolarlık yatırımları riske attığı için Washington ve projedeki ortakları (İsrail, Hindistan ve hatta Körfez ülkeleri) açısından sorun yaratacak” diye konuştu. Tüysüzoğlu, “Böylece Gazze’nin ABD tarafından devralınarak ayağa kaldırılması ve belki de yeni bir liman/üs olarak kullanılması gündemde tutulacaktır. Bir ABD askeri üssünün konumlandırılması da gündeme gelecektir” ifadelerini kullandı.
IMEC’in, “Trump’ın Çin’e tutumu ve bu ülkeyle her an yoğunlaşma potansiyeli taşıyan ticaret savaşlarına da entegre olabilecek bir anlama da işaret edebileceğini söyleyen Tüysüzoğlu, “Her iki projenin de Doğu-Batı yönlü olması ve Çin’le bölgesel rekabet içerisindeki Hindistan’ın, bu koridorla ABD’nin çıkarlarına eklemlenmesi Trump adına önemli” değerlendirmesinde bulundu.
TÜRKİYE’YE YANSIMALARI
Söz konusu gelişmelerin Türkiye’ye de dolaylı yansımaları olabileceğini ifade eden Tüysüzoğlu, “Bu bağlamda Türkiye’nin Irak’la işbirliği içerisinde hayata geçirmek istediği Kalkınma Yolu Projesi’nin dahi ‘orta vadede’ IMEC’e entegre edilmek isteneceği söylenebilir. Zira bu koridora alternatif herhangi bir inisiyatife ABD’nin sıcak bakmayacağı ortada” dedi ve ekledi: “Hatta Ankara’nın Kuşak ve Yol inisiyatifi içerisinde ‘Orta Kuşak’ olarak adlandırılan hat ekseninde atmaya çalışacağı adımların da tıpkı Kalkınma Yolu’nda olduğu gibi zamanla ABD/Trump tarafından olumsuz bir bakış açısıyla karşılaşması olasılık dahilinde.
