Öte yandan deprem sonrası gözler uzun yıllardır İstanbul’da 7.0’den büyük deprem olmayacağını ve olabilecek depremin Silivri yakınlarında en fazla 6.5 büyüklüğünde olacağını savunan Prof. Dr. Şener Üşümezsoy’a çevrildi. Cumhuriyet’e konuşan Üşümezsoy, düşüncelerinin geçerli olduğunu, bu yaşanan depremin teorisini doğruladığını ve Marmara Denizi depremlerinin bittiğini belirtti.
Adalar’da kırılması beklenen fayın ölü durumda olduğunu söyleyen Üşümezsoy, “Bu bahsettiğim alana ilişkin en fazla 6.5 büyüklüğünde bir deprem ya da 6.1-6.2 büyüklüğünde iki deprem bekliyordum. Bu aşamadan sonra 6.1-6.2 büyüklüğünde bir deprem daha olabilir ancak ikiz deprem diyebileceğimiz yakınlıkta bir deprem beklemiyorum” açıklamasında bulundu.
Kahramanmaraş merkezli depremlerden önce kırılan faya ilişkin uyarıları doğru çıkan deprem araştırmacısı Batuhan Öğüt ise yaşanan depremin bir bitiş değil, “kilidi açış” etkisinin olduğunu söyledi.
Kumburgaz Segmenti olarak belirtilen noktada yaşanan bu depremin o segment için de ana deprem olmadığını belirten Öğüt, “Kumburgaz ve Avcılar segmenti aynı anda çalışırsa 7,0-7,5 arası bir deprem üretebilir. Marmara sadece Marmara Denizi içindeki faylarca risk altında değil. Ayrıca Batı Karadeniz çukuru batısında bulunan ve Karadeniz’in depremselliği açısından en riskli bölge olan Shabla bölgesinde 544 yılında 7,5 büyüklüğünde bir deprem üretmiş Batı Karadeniz Istıranca fayınca da risk altında” ifadelerini kullandı.
“TEMKİNLİ OLUNMALI”
“Bu fay düz hesap 1500 yıldır hiç kırılmadı ve büyük deprem üretmedi, ortalama 750-1500 yılda bir deprem üretmesi gereken bu fayın 1.500 yıldır deprem üretmemesi büyük depremin yaklaştığını göstermekte” diyen Öğüt, sözlerine şöyle devam etti: “Bu deprem, beklenen büyük İstanbul depremini daha da öne çekecek etkiye sahip. Kahramanmaraş depremleri öncesinde çok kez uyarı yapmış hatta kırılacak fayı söylemiş ve tam olarak nereden başlayıp nereye kadar kırılacağını da yazmıştım. Marmara bölgesi için de uyarıyorum, temkinli olunmalı.”
‘ÖNCE BU KAFA DEĞİŞMELİ’
AKUT Vakfı Başkanı Nasuh Mahruki ise her depremden sonra sanki daha önce bu durumlar yaşanmamış gibi bir tavır alındığına dikkat çekti. 1999 Gölcük Depremi’nden sonraki 25 yıllık zaman diliminde birçok şey yapılabilirdi. Aksine 25 yıl o kadar kötüye kullanıldı ki hiçbir şey yapılmasa bir daha az zararlı olurdu diyen Mahruki, “99 Depremi sonrası iktidar değişti. Gelen iktidar toplanma alanlarını ranta açmak başta olmak üzere tamamen rant odaklı bir proje yürüttü. Afetlere ilişkin organizasyon hafızası olan TSK’den yetkiyi alıp AFAD’a verdi. Nüfusunun azalması gereken İstanbul’un nüfusu iki katına çıktı. Bu durumun faturası da 6 Şubat’ta çok ağır oldu” dedi. Yalnızca İstanbul’un değil, Türkiye’nin bir deprem ülkesi olduğunu ve herkesin yıkıcı bir depremle karşılaşma ihtimalinin olduğuna dikkat çeken Mahruki, şunları söyledi:
“TSK MERKEZLİ MODELE DÖNÜLMELİ”
“Yurttaşların ve devletin alması gereken sorumluluklar var. Bir Japon vatandaşı depreme ne kadar hazırsa bir Türk vatandaşı da depreme o kadar hazır olmak zorunda. Yaşadığı, çalıştığı, çocuğunun okuduğu yerlerin sağlamlığını denetlemeli. Deprem çantalarını hazır tutmaktan afet eğitimlerine kadar eksikler tamamlanmalı. En önemli kriter yapı stoğunun sağlamlığı. Kriz, depremlerde yapı stoğunun ayakta kalmaması ile başlıyor. İstanbul böyle bir risk ile karşı karşıyayken Kanal İstanbul yapmak isteyen kafa yapısı değişmeli. Bunun için de önce iktidar değişmeli. 6 Şubat’ta sınıfta kalan AFAD’ın İstanbul depreminde de sınıfta kalacağı ortada. Çünkü sorunun kaynağı olan liyakatsiz yaklaşımı ve organizasyon yapısı değişmedi. TSK’nin yeniden merkezde olacağı modele geçilmeli. Deprem sonrasında alanının uzmanları bir araya gelip ortak akıl ile hareket etmeli. Bu koordinasyon doğrultusunda siyasi yetkililer toplumu sürekli bilgilendirmeli. Aksi halde de dedikodu mekanizması devreye giriyor.”
