HABER MERKEZİ

Oluşturulma Tarihi: Temmuz 01, 2025 12:51

Bolivya’nın dağlık bir bölgesinde, İnkalardan yüzyıllar önce And Dağları’na hükmeden gizemli Tiwanaku uygarlığına ait büyük bir tapınak kalıntısı ortaya çıkarıldı. Yerli halkın “Palaspata” adını verdiği bu yapı, Penn State Üniversitesi’nden arkeolog Jose Capriles liderliğindeki ekip tarafından detaylı olarak incelendi. Tiwanaku’nun merkeziyle arasında yaklaşık 215 kilometre bulunan bu tepe üzerindeki tapınağın, üç büyük ticaret yolunun kesişim noktasında olması nedeniyle stratejik bir konuma sahip olduğu belirtiliyor.

Capriles ve ekibi, yapının kalıntılarını drone görüntüleri ve fotogrametri kullanarak detaylı şekilde haritaladı. Tapınağın yaklaşık 125×145 metre ölçülerinde olduğu ve ortasında geniş bir avlunun yer aldığı belirtildi. Yapının mimarisi, Tiwanaku kültürünün karakteristik özelliklerini taşıyor: Gömülü avlular, dikdörtgen odalar ve taş kaplamalı platformlar. Ana girişin batıya, yani güneşin ekinoks konumuna bakacak şekilde hizalanmış olması, tapınağın yalnızca dini değil, aynı zamanda astronomik bir işleve de sahip olduğunu düşündürüyor.

SERAMİKLER, KABUKLAR VE KEMİKLER

Kazı alanında bulunan objeler arasında keru kapları, tütsülükler, seramik kaseler, deve kemikleri ve turkuaz taş parçaları yer alıyor. Ayrıca Oliva peruviana türü bir deniz kabuğu da bulundu; bu kabuk sadece Pasifik kıyılarında görülebiliyor. Bu da Tiwanaku’nun ticaret ağının okyanus kıyısına ve Atacama Çölü’ne kadar uzandığını ortaya koyuyor. Yüzeyde ayrıca, başka kültürlere ait seramik süslemeleri de tespit edildi. Bu detaylar, Tiwanaku’nun sadece bölgesel bir güç değil, farklı kültürlerle temas hâlinde olan çok yönlü bir medeniyet olduğunu gösteriyor.

DİNİ MERKEZ VE POLİTİK GÜÇ

Capriles’e göre Tiwanaku’da ekonomik ve politik düzenin temelinde dinsel inançlar yatıyordu. “O dönemde ekonomik ya da politik işbirliği yapmak isteyenler, ortak bir dili kullanmak zorundaydı. Bu ortak dil ise tanrılardı,” diyen Capriles, bu tür tapınakların hem dini hem de toplumsal işlev gördüğünü belirtiyor. Tiwanaku uygarlığı, M.S. 110 civarında ortaya çıkmış, yaklaşık 1000 yılında ise çökmüştü. Keşfedilen Palaspata Tapınağı, Tiwanaku’nun ne kadar geniş bir coğrafyada etki alanı kurduğunu ve nasıl bir siyasi–dini yapıyla bu gücü sürdürdüğünü anlamamız açısından büyük önem taşıyor.