İsrail’in İran’a saldırıları bölgede tüm dengeleri değiştirirken, İran’ın ortaya attığı “Hürmüz’ü kapatırız” tehdidi ise enerji sektöründe taşları yerinden oynattı. Dünya petrol ve LNG’sinin önemli bir kısmının taşındığı İran, Umman ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin kontrolündeki boğazın kapanması halinde şu an fiyatı 76 dolar olan brent tipi ham petrol fiyatının hızla 95-100 dolar bandına çıkacağı tahmin ediliyor. Petrol ihtiyacının yüzde 20’sini Basra çıkışlı Hürmüz’den geçen tankerlerden tedarik eden Türkiye böylesi bir senaryodan çarpan etkisi ile olumsuz etkilenecek. Olumsuz senaryoda akaryakıt fiyatlarında kısa vadede yüzde 10 fiyat artışı olabileceği gibi savaşın seyrinin azalmasıyla ise akaryakıtta 5-6 TL düşüş olabileceği ifade ediliyor. Çin’in ithal petrolünün yüzde 45’inin, Türkiye’nin yüzde 20’sinin taşındığı Basra-Hürmüz koridorunun güvenliği birçok ülke için stratejik öneme sahipken Hürmüz Boğazı, Suudi Arabistan, BAE, Kuveyt, Katar, Irak ve İran’ın petrolünü dünyaya ulaştırıyor.
KAOTİK OLMAZ
Konuyla ilgili geçtiğimiz günlerde açıklamalarda bulunan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar da “Şu andaki gelişmelerin esas itibariyle ekonomik etkisini görmeye başlıyoruz. Fiyatlarda yukarı doğru bir gidiş söz konusu oldu. İş daha kötü bir noktaya gidebilir mi? Bunu bilmek şu andan mümkün değil ama çok daha böyle kaotik senaryoların olacağını ben düşünmüyorum” dedi. Arz güvenliğinin son derece önemli bir konu olduğunu vurgulayan Bayraktar, “Arz güvenliği noktasında biz gerekli tedbirlerimizi almış durumdayız. Dolayısıyla bu noktada bir arz güvenliğinde sıkıntı görmüyoruz” açıklaması yaptı.
BİTERSE 5-6 TL DÜŞER
Enerji Petrol Gaz İkmal İstasyonları İşveren Sendikası (EPGİS) Başkanı Fesih Aktaş, Hürmüz Boğazı’nın kapatılması durumunda bugün fiyatı 76 dolar olan brent tipi ham petrol fiyatının hızla 95-100 dolar bandına çıkabileceğini anlattı. Türkiye’nin ham petrol konusunda net ithalatçı olması nedeniyle bu tür durumdan olumsuz şekilde etkileneceğini kaydeden Aktaş, “Ülkemizde akaryakıt fiyat hesaplama metodu kişi ya da kurumlardan bağımsız olarak hesaplanıyor. Akaryakıt fiyatları uluslararası petrol fiyatlarına göre belirleniyor” dedi. Uluslararası fiyatların belirlendiği İtalya Cenova’da cuma günü kapanış itibarıyla motorin ve benzinin tonunun yaklaşık 780-784 dolar olduğunu, Hürmüz’ün kapanması halinde bunun 950-1000 dolar bandına çıkabileceğini kaydeden Aktaş, “Bununda ülkemizde litre bazında negatif etkisi olacaktır. Olası bir sükûnet ve barış durumuna geçilmesi halinde ise ürün fiyatlarındaki son dönem artışlarında dolar etkisinin son 10 günde çok fazla olmaması nedeniyle 5-6 TL’lik geri çekilme beklenebilir” diye konuştu.
ÜRETİM DEVAM EDİYOR
Petrol Ürünleri İşverenler Sendikası (PÜİS) Başkanı İmran Okumuş, Türkiye’nin bu karardan etkilenmeyeceğini belirterek, “Sosyal medyada petrol krizi yaşanacak gibi algı oluşturuluyor. Asla böyle bir durum söz konusu değil. Türkiye kendine alternatif kaynaklar oluşturdu, yatırımlarını yaptı. Uluslararası piyasalar da buna olumsuz tepki vermedi. Brent petrol fiyatlarında düşüş var” dedi. Ürün fiyatları hesaplanırken ham petrol fiyatına değil ürünlerin emtia değerlerine göre fiyatlandırma yapıldığına dikkat çeken Okumuş, “Ülkemizde petrol fiyatları sadece brent petrolle fiyatlandırılmıyor. Bizde fiyat belirlenirken mal maliyeti baz alınıyor. Brent petrol 75 dolar. Şu anda arzda bir sıkıntı yok. Üretimde nötrlük devam ediyor. Emtia fiyatları düşünce indirim artınca zam geliyor” diye konuştu. Okumuş, petrolün 110 doları geçmesi halinde küresel arz sıkıntısının başlayacğını vurguladı.
MERKEZ, BANKALARLA RİSKLERİ DEĞERLENDİRDİ
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Fatih Karahan ,Türkiye Bankalar Birliği (TBB) Yönetim Kurulu üyeleriyle bir araya geldi. TCMB’den yapılan açıklamada, Karahan’ın TBB Yönetim Kurulu Başkanı AlpaslanÇ akar ve TBB Yönetim Kurulu üyeleriyle TCMB’nin İstanbul Finans Merkeziy erleşkesinde üç ayda bir yapılan mutat toplantı kapsamında bir araya geldiği bildirildi. Toplantıda, küresel ekonomideki son gelişmeler ile yurt içi makroekonomik görünümün ele alındığı belirtilen açıklamada, son dönemde yaşanan jeopolitik risklerin küresel piyasalara yansımalarının değerlendirildiği, bankacılık sektörüyle işbirliği içinde yürütülen çalışmaların finansal istikrarın sürdürülmesine katkısının vurgulandığı aktarıldı.
HAZİNE JEOPOLİTİK SENARYOLARA HAZIR
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, artan jeopolitik gerginilklerin ekonomiye etkilerini çok boyutlu analiz ettiklerini ve muhtemel senaryoları detaylı olarak değerlendirdiklerini belirtti. Şimşek, piyasalarda istikrarın ve ekonominin sağlıklı işleyişin sürdürülmesi için kurumların güçlü eş güdüm içinde gereken tedbirleri hızlı ve kararlı şekidle almaya hazır olduklarını vurgulayarak, şunları kaydetti: “Hürmüz Boğazı’nın kapanması durumunda senaryolar üzerinden ekonomimize yönelik yapılan spekülasyonlara lütfen itibar etmeyiniz. Programımızla ekonomimizin şoklara karşı direncini önemli ölçüde artırdık.”