Ekonomi ve Dış Politika Araştırmalar Merkezi Direktörü Sinan Ülgen, Gazze açıklamalarının Trump yönetiminin uluslararası ilişkilere bakış açısı bakımından öğretici olduğunu çünkü özünde uluslararası hukukun tamamen hiçe sayıldığını söyledi.
Birinci Trump döneminde kendisinin “yüzyılın anlaşması” olarak nitelendirdiği İbrahim Anlaşmaları sayesinde İsrail’in birkaç Arap ülkesi ile diplomatik normalleşme sağladığını anımsatan Ülgen, “Ancak anlaşmaların eksik halkası Suudi Arabistan’dı. 7 Ekim saldırısından önce Suudi Arabistan’ın da anlaşmalara taraf olması gündemdeydi fakat ertelendi ertelendi. Şimdiyse Trump, bunu tamamlamaya niyetli” yorumunu yaptı.
‘MÜZAKERE TAKTİĞİ’
Suudi Arabistan ve İsrail’in resmi diplomatik ilişkiler kurmasını öngören olası bir anlaşmasının önündeki en büyük engelin Filistin sorunu olduğunu dile getiren Ülgen, “Ancak Trump’ın Gazze açıklamaları sonrasında Riyad, iki devletli çözüm ilkesine bağlılığını teyit etti. Oysa ki Trump’a göre proje yaşama geçecek olursa zaten artık iki devletli çözümden bahsetme olasılığı kalmayacaktı. Böylece Suudi Arabistan-İsrail yakınlaşması önündeki en büyük engel de bu şekilde çözüme kavuşturulacaktı. Ancak şimdi bu planı daha kabul edilebilir bir formata dönüştürmek için çabalar var” diye konuştu.
Gazze’de ABD askerinin olduğu bir olasılıkta, çatışma riskinin önlenmesi için “etnik temizlik” önerisi sunulduğunu kaydeden Ülgen, “Oradaki yerli halk, Mısır’a ve Ürdür’e gönderilecek ve Gazze ihtilaf toprakları olmaktan çıkacak. Önerilen etnik temizliğin nedeni buydu. Etnik temizlik olmadan Gazze’nin ABD askerinin yerleşeceği bir alan olması gerçekçi değil, Trump da bunu istemez. Çünkü Trump’ın da sözlerinden birisi ABD’nin savaşlardan uzak duracağıydı. Trump da anlaşmazlık devam ederken askerini oraya göndermeyecektir. Bu sebeple etnik temizlik formülü sahiplenildi. ABD geri adım atacak. Trump’ın başka alanlarda da benzer müzakere taktikleri yürütüyor. Kolombiya’yı önce vergi ile tehdit etti sonra oldukça yüzeysel bir anlaşma yaptı ve Trump geri adım attı. Kanada ve Meksika’da da aynısı gördük. Gazze önerisini yaptı ama kesinlikle geri adım atacak. Bu şekliyle planın gerçekleşme şansı yok” ifadelerini kullandı.
Riyad’a fiylistiy restij
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suudi Arabistan’ın Tel Aviv ile normalleşme için bir Filistin devletinin kurulması koşuluna rest çekerek yanıt verdi. İsrail basınına konuşan Netanyahu, Riyad yönetiminin Filistin devleti şartına yönelik “Bir Filistin devleti istiyorlarsa Suudi Arabistan’da kurabilirler. Geniş topraklara sahipler” dedi. Netanyahu, Filistin devletinin kurulması şartıyla herhangi bir ülkeyle normalleşmeyi kabul etmeyeceğini savundu.
