Türkiye’nin dünya turizmine
armağan ettiği “her şey dahil”
sistemi, artan gıda israfı ve
yükselen maliyetler nedeniyle
yeniden tartışma konusu haline
geldi. Açık büfelerde tüketilmeden
çöpe giden tonlarca gıda, hem
ekonomik hem çevresel açıdan
büyük kayıplara
yol açarken sektör
temsilcileri sistemin
sürdürülebilirliğini
sorguluyor. Tur
operatörlerinin baskısı
ve müşteri talepleri
nedeniyle sistemden kolayca
vazgeçilemediğini belirten otel
yöneticilerine göre çözüm sistemi
tamamen kaldırmak değil, yeniden
tanımlamak.
Her şey dahil (all-inclusive)
sistemi, özellikle turizm sektöründe
otel konaklamalarında uygulanan
bir hizmet modeli. 19-0’larda
gündeme gelse de asıl yaygınlaşması
Türkiye’de 1980’lerde yaşanıyor.
Bugün Mısır’dan İspanya’ya
kitle turizminin en yaygın
sistemi. Bodrum Profesyonel Otel
Yöneticileri Derneği Başkanı
Serdar Karcılıoğlu, “her şey dahil”
paketlerin artık israfı körükleyen bir
yapıya büründüğünü ifade ederek
şu değerlendirmeyi yaptı:
‘İSRAF EKONOMİSİNE DÖNÜŞTÜ’
“Operatörler bu paketleri daha
kolay ve kârlı sattıkları için ‘Sistemi
bırakırsanız müşteri bulamayız’
diyerek otelcileri tehdit ediyor. Bu
sistem Türkiye’de artık bir israf
ekonomisine dönüştü.”
Karcılıoğlu ayrıca, artan
maliyetlerin yemek kalitesini
düşürdüğünü belirterek “Gıdaların
raf ömrü dolduktan sonra tekrar
büfeye konması, sağlığı tehdit eder
hale geldi” dedi. Çözüm olarak
ise Türkiye’nin gastronomik
değerlerinin öne çıkarılmasını
önerdi ve “Yedi bölgeyi ve dünya
mutfağını temsil eden 7+1 A’la Carte
restoran konsepti yaygınlaştırılarak
hem israf önlenir hem de kalite
artar” dedi.
REKABETİN YAN ETKİSİ
Kemer Turistik Otelciler ve
İşletmeciler Birliği (KETOB)
Başkanı İlhan Arıdıcı ise sistemin
zaman içinde kontrolsüz biçimde
genişlediğini belirtti:
“Başlangıçta daha sınırlı olan bu
sistem, otelcilerin rekabeti yanlış
anlamasıyla şımartıldı. Lüks içkilere
kadar her şey bu pakete dahil
edilince altından kalkılmaz hale
geldi. Günümüz maliyetleriyle bu
yük sürdürülemez.”
Arıdıcı, sistemin yeniden
yapılandırılması için sektörün
birlikte hareket etmesi gerektiğini
vurguladı.
SIFIR ATIK ÖNERİSİ
‘Her şey dahil’ sistemi Türkiye’ye
getiren Dr. Cem Kınay, değişen
dünya ve iklim krizi çağında bu
sistemin evrilmesi gerektiğini
belirtiyor. “Her şey dahil geçmişte
turizmi büyüttü, şimdi ‘Sıfır
atık her şey dahil’ modeliyle
geleceğimizi koruyabilir” diyen
Kınay’ın çözüm önerileri şöyle:
– İsrafı önlemek amacıyla
mönüler talebe göre esnek
hazırlanabilir, açık büfede
porsiyonlar küçültülebilir ve
“sipariş üzerine” büfe konsepti
uygulanabilir.
– Misafirlerin de katılabileceği
“atığını kendin ayır” gibi
geri dönüşüm merkezleriyle
atıklar değerli bir kaynağa
dönüştürülebilir.
– Sürdürülebilir tedarik zinciri
benimsenerek tek kullanımlık
plastikler kaldırılabilir, yerel
üreticilerden ve minimum
ambalajlı ürün tedarik edilebilir, su
dolum istasyonları kurulabilir.
– Misafirlerin deneyimi, sıfır
atık konusunda bilgilendirilerek ve
dahil ederek değiştirilebilir.
– Sistemi şeffaflaştırmak
için otelin atık oranları her ay
ölçülerek misafirlerle paylaşılabilir
ve sertifika programlarına
katılınabilir.
