BM’nin İran Bağımsız Uluslararası Gerçekleri Araştırma Misyonu, Mahsa Amini‘nin ölümünün ardından başlayan başörtüsü karşıtı protestoların halen devam ettiğini belirtti.
Raporda, kadınların zorunlu başörtüsü yasası nedeniyle baskıya uğradığı, elektronik gözetim sistemlerinin devreye alındığı ve halka ihbar mekanizmalarının açıldığı vurgulandı.
BM müfettişlerine göre, İran’daki güvenlik birimleri dronlar, yüz tanıma sistemleri ve güvenlik kameraları ile kamusal alanda kadınları izliyor.
Başkent Tahran’daki Amirkabir Üniversitesi’nin giriş kapısına yüz tanıma yazılımı yerleştirildiği ve ana yollardaki güvenlik kameralarının başörtüsü takmayan kadınları tespit etmek için kullanıldığı ifade edildi.
VATANDAŞLAR UYGULAMA ÜZERİNDEN KADINLARI BİLDİRİYOR
Raporda, İran polisinin “Nazer” adlı bir mobil uygulama geliştirdiği bilgisi de yer aldı.
Bu uygulama, halkın ambulanslar, otobüsler, metro araçları ve taksilerde başı açık kadınları ihbar etmesine olanak tanıyor.
Kullanıcılar, ihlal tespit edilen aracın konumunu, tarihini, saatini ve plaka numarasını sisteme girerek ihbarda bulunabiliyor.
Bu bildirimin ardından, araç sahibine zorunlu başörtüsü yasasını ihlal ettiği yönünde kısa mesaj gönderiliyor ve uyarıları dikkate almayanların araçlarına el konulabileceği bildiriliyor.
ELEKTRONİK GÖZETİM CAN ALMAYA BAŞLADI
Bu dijital takip mekanizmalarının ciddi sonuçlar doğurduğu belirtiliyor. Temmuz 2024’te, polisin uyarı mesajı alan bir kadının, Hazar Denizi yakınlarında bir kontrol noktasından kaçmaya çalıştığı sırada vurulduğu ve felç kaldığı raporda yer aldı.
BM yetkilileri, İran’daki kadınların halen başörtüsü yasaları nedeniyle sistematik ayrımcılığa maruz kaldığını ve devletin bu kuralları uygulamak için giderek daha fazla elektronik gözetim ve kamuoyu ihbar sistemine yöneldiğini vurguladı.
İran’ın New York’taki BM misyonu ise rapor hakkında henüz bir açıklama yapmadı.
