Avrupa futbolu, rekabeti olumsuz etkileyen ve oyunun ruhunu örseleyen bir oluşumla “Çoklu Kulüp Sahipliği” sorunuyla karşı karşıya. Son yıllarda artan çok kulüplü sahiplik sistemini uygulamada canlı tutan yeni bir sistem merkez lig kulüpleri tarafından geliştirilmiş durumda. Haksız rekabete konu olan bu uygulamalar adeta standartlaştı. Konuyu anlatmadan önce, çoklu kulüp sahipliğine ilişkin UEFA talimatını paylaşalım.
UEFA Şampiyonlar Ligi yönetmeliği madde 5 – Müsabakanın bütünlüğü/çok kulüplü mülkiyet: 2025 talimatında yer aldığı üzere; “Hiçbir kimse, UEFA kulüp müsabakalarına katılan birden fazla kulübün yönetimi, idaresi ve/veya sportif performansında, doğrudan veya dolaylı olarak, herhangi bir sıfatla aynı anda yer alamaz”; “Hiçbir gerçek veya tüzel kişi, UEFA kulüp müsabakalarına katılan birden fazla kulüp üzerinde kontrol veya etkiye sahip olamaz”.
Bir yandan UEFA kendi talimatlarıyla çoklu kulüp sahipliğini yasaklarken, diğer taraftan bu uygulamanın devam ediyor olması, UEFA’nın bu konudaki samimiyetini sorgulamamıza neden oluyor. Örneğin, UEFA’nın 1 Mart’taki son tarihine kadar John Textor’un Londra kulübünden ayrılmaması nedeniyle Crystal Palace UEFA Konferans Ligi’ne düşürüldü. 2025-26 Konferans Ligi’ne katılmaya hak kazanan iki kulüp daha, İrlanda ekibi Drogheda United ve Slovak takımı Dunajka Streda, söz konusu çoklu kulüp sahipliği kurallarını ihlal ettikleri tespit edildiğinde UEFA tarafından bu organizasyondan ihraç edildi.
Öte yandan Nottingham Forest kulübü, İngiltere Premier Ligi’nde ilk 5’te kalmayı başarsaydı, yeni taç giyen Yunan şampiyonu Olympiakos’u da kontrol eden gemicilik devi Evangelos Marinakis’e ait olmasına rağmen Şampiyonlar Ligi’ne kabul edilirdi. Manchester United ise berbat sezonlar geçirip Avrupa kupalarını kaçırmasaydı, Ineos Teknik Direktörü Jim Ratcliffe’in her iki kulüp hakkında da karar vermesine rağmen Avrupa Konferans Ligi’ne katılmaya hak kazanan Lausanne Sport ile aynı UEFA organizasyonunda yer almalarına izin verilirdi.
Bir de şuna değinelim: Kör Güven Vakfı (Tröstü)… Ne demek kör güven vakfı? Yararlanıcıların tröstün varlıkları hakkında hiçbir bilgisinin olmadığı ve bunların kullanımına müdahale etme hakkının bulunmadığı bir trösttür. Bu kurum aracılığıyla UEFA’nın çoklu kulüp mülkiyeti kuralları esnetilebiliyor. Futbolda çoklu kulüp sahipliğinin uygulamada çalışmasında, varlık sahibinin (yani hiçbir müdahalesi olmadan) sahip olduğu varlıkların yönetimini, sözde bağımsız görünen üçüncü bir tarafa verdiği vakıflar olarak tanımlanabilecek “Yorumlar koş” kullanılmaktır.
