Son yıllarda turizm sektörünün yüzü bir türlü gülmüyor. 100 yılda bir dünyanın başına gelebilecek pandemiyi yaşadılar, ardından Rusya-Ukrayna savaşı oldu, o devam ederken İsrail’in Filistin’e yönelik soykırımı başladı. Şimdi de İsrailİran hattında savaş var.

Her ne kadar ateşkes sağlanmış görünse de tarafların karşılıklı saldırıları devam ettiği için çatışma riski tamamen ortadan kalkmamış görünüyor. Birçok ülke hava sahasını kapattı. Uluslararası havayolu şirketi Ortadoğu’daki seferlerini askıya aldı. Bahreyn, Dammam, Doha, Dubai, Kuveyt, Abu Dabi, Maskat, Sharjah, Tel Aviv, Riyad, Tahran, Amman, Beyrut gibi birçok noktaya olan seferler yapılamıyor. Velhasıl, Ortadoğu ile çalışan acenteleri zor günler bekliyor.

Hangi destinasyonlar etkilenir, derseniz… Körfez bölgesinden gelen turistler genellikle güneydeki destinasyonları tercih etmiyor. O bölgelerde Ortadoğulu turist ağırlığı % 3-5’lerde. Ortadoğu’dan gelen turistlerin birçoğu İstanbul, Kuşadası, Sapanca, Karadeniz gibi destinasyonları tercih ediyor. İranlı turistler de en çok Minibüs‘a geliyor. Buralarda rezervasyon iptalleri artmış durumda… Haliyle, güvenlik kaygıları, hava sahalarının kapatılması, aksayan uçuşlar turizmde risk senaryosu oluşturuyor.

Peki Türkiye ne yapıyor?

Bu coğrafyada yaşadığınız zaman ister istemez her türlü krizi hesap ederek, programınızı proaktif şekilde yapmak zorundasınız. Gördüğüm kadarıyla Kültür ve Turizm Bakanlığı da son dönemde bu krizleri iyi yönetiyor. Coronavirs başladıktan sonra ülkelerin seyahat sınırlaması ve salgının yayılma riskine karşı dünyada bir ilk olan temizlik ve sağlık temelli kriterleri yerine getiren işletmelere verilen ‘Güvenli Turizm Belgesi’ni oluşturdu. Birçok otele ve restorana 17 Haziran 2021 tarihinde ‘Güvenli Turizm Sertifikası’ zorunluluğu getirdi. Almanya, Rusya ve İngiltere olmak üzere birçok ülkede yoğun bir kampanya başlatıldı. Turizm diplomasisiyle karantinadan bunalan turistler Türkiye’ye getirilmeye çalışıldı. Dünyanın en büyük seyahat şirketlerinden 178 yıllık İngiliz tur operatörü Thomas Cook‘un iflasının ardından doğacak mağduriyetin önlenmesi için Türk turizmcilerine yönelik kredi destek paketi hazırlandı. Rusya- Ukrayna savaşı başladığında turizmde ‘ölüm’ senaryoları konuşulmaya başlanırken Uzak coğrafyalara tanıtım atağı başlatıldı. Çin, ABD, Latin Amerika, Asya ülkelerinde Türkiye reklamları artırıldı. Ülkenin milli bayrak taşıyıcısı Türk Hava Yolları ile turist çekilebilecek destinasyonlar belirlendi. Uçuş rotaları buna göre planlandı.

Sonuçta ne mi oldu?

2024 sonunda Türkiye İstatistik Kurumu’nun verilerine bakalım. Ziyaretçi sayısı yüzde 9, gelir de yüzde 8.3 arttı. Turizm geliri 61.1 milyar dolara, ziyaretçi sayısı da 62.2 milyon kişiye ulaştı. Bunların yüzde 15.4’ünü 9 milyon 599 bin 727 kişiyle yurtdışında ikamet eden Türk vatandaşları oluşturdu. 2024’te Rusya yine 6.71 milyon turistle ilk sıradaydı. Onu 6.62 milyon ile Almanya ve 4.43 milyonla İngiltere izledi. Velhasıl, İsrail-İran savaşı nedeniyle şu anda turizm sektöründe tedirginlik olsa da ben bakanlığın her türlü senaryoya karşı planlar ürettiğini düşünüyorum. Bu savaş nedeniyle Ortadoğulu turistin azalması durumunda o planlar devreye sokulur.