HABER MERKEZİ
Oluşturulma Tarihi: Haziran 17, 2025 12:31
Yenilenebilir enerjide çığır açacak bir gelişme Finlandiya’dan geldi. Ülkenin küçük kasabalarından Pornainen’de, dünyanın en büyük kum temelli ısı bataryası devreye alındı. Elektrik yerine ısı depolayan bu sistemin yakıtı ise oldukça ilginç: kum ve ezilmiş sabuntaşı.
Fin girişim Polar Night Energy tarafından geliştirilen bu kum bataryası, sabuntaşı artıklarının kullanıldığı 49 feet (yaklaşık 15 metre) çapındaki dev bir siloda 2.000 ton kaya tozu barındırıyor. Bu sistem, elektrikle ısıtılan taşları uzun süre boyunca sıcak tutarak, özellikle kış aylarında bölgedeki binaların ısıtılmasında kullanılıyor. Bu sayede kasabanın mevcut merkezi ısıtma sistemine destek vererek hem fosil yakıt hem de ağaç yongası kullanımını büyük ölçüde azaltıyor.
Firma yetkilileri, kum bataryasının ilçede kullanılan odun yongası miktarını yüzde 60 oranında düşüreceğini belirtiyor. Batarya, toplamda 1.000 megavat-saat ısıyı birkaç hafta boyunca depolayabiliyor. Sistemden çıkan ısı 400°C’ye kadar ulaşabiliyor ve ısı transferi sırasında yalnızca yüzde 10-15 oranında kayıp yaşanıyor.
MALİYET DÜŞÜK, VERİM YÜKSEK
Batarya, elektriğin en ucuz olduğu zamanlarda şarj ediliyor. Finlandiya’nın enerji karışımı ağırlıklı olarak yenilenebilir kaynaklardan (yüzde 43) ve nükleer enerjiden (yüzde 26) oluşuyor. Üstelik ülkede elektrik fiyatı Avrupa ortalamasının yarısından daha ucuz: kilovat-saat başına yaklaşık 0,08 euro.
Polar Night, projenin toplam maliyetini açıklamadı ancak kullanılan hammaddelerin ucuzluğu ve yapım aşamasının sadeliği göz önüne alındığında sistemin oldukça ekonomik olduğu belirtiliyor. Şirketin daha önce geliştirdiği küçük ölçekli bir prototipin maliyeti kilovat-saat başına yaklaşık 25 dolar olmuştu. Bu da, lityum-iyon bataryalara kıyasla (115 dolar/kWh) çok daha uygun bir fiyat anlamına geliyor.
YENİ BİR DÖNEM BAŞLIYOR MU?
Kum bataryası ilk bakışta etkileyici görünmese de, sunduğu ekonomik ve çevreci avantajlarla enerji dünyasında önemli bir alternatif haline geliyor. Dünya genelinde birçok girişim, benzer şekilde ısı temelli enerji depolama çözümleri üzerine çalışıyor. İskoçya merkezli Sunamp, sirke aromalı cipslerdeki bileşenlerden ısı depolarken; Fourth Power ve Electrified Thermal Solutions ise 2.000°C’yi aşan sıcaklıklara ulaşan sistemler geliştiriyor.
