CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Meclis’e sundukları siyasi etik yasasının görüşülmesi için çağrı yaptı. Bizzat Özel’in imzasıyla 2023’ün temmuz ayından beri Anayasa Komisyonu’nda bekleyen teklifte her partinin eşit sayıda üye verdiği bir Siyasi Etik Kurulu oluşturulması öneriliyor. Kurula cumhurbaşkanının, bakanların ve milletvekillerinin mal ve gelir bildirimlerini inceleme yetkisi veriliyor. Ayrıca teklifte kurula elinde siyasi etik ilkelerine aykırı bir işlem yapıldığıyla ilgili somut delil bulunan yurttaşların da başvurabileceği belirtiliyor.
CHP lideri Özgür Özel, partisinin grup toplantısında CHP’nin Meclis’te bekleyen Siyasi Etik Yasası’nı anımsatarak “Hodri meydan, getirin yasalaştıralım” çağrısını yaptı. Özel’in söz ettiği 17 maddelik teklif ilk olarak 2019 yılının temmuz ayında TBMM Başkanlığı’na sunuldu. Ancak teklif o yasama döneminde görüşülmeyince Özel’in imzasıyla 2023’ün temmuz ayında tekrar verildi. Teklif 4 Temmuz 2023’ten bu yana Anayasa Komisyonu’nda görüşülmeyi bekliyor. Teklifin gerekçesinde Cumhurbaşkanlığı ve TBMM’nin yozlaşmaya karşı korunması gerektiği vurgulanarak “Ülkemizde bugüne kadar Meclis üyeleri, cumhurbaşkanı ve bakanları bağlayıcı nitelikte etik kurallar oluşturulamamıştır. Bu durum siyasetin kişisel çıkarlara alet edildiği, siyasi makam ve görevlerin kayırmacılık ve iş takibi amacıyla kullanıldığı, vatandaşlardan toplanan vergilerle finanse edilen kamu kaynaklarının amacı dışında kullanıldığına ilişkin bir inanışın toplumda yerleşmesine neden olmuştur” deniliyor. Buna karşı da Meclis’te her partinin eşit sayıda üye verdiği bir Siyasi Etik Kurulu oluşturulması öneriliyor.
SİYASİ ETİK KURALLARI
Teklifin çizdiği etik kurallara göre cumhurbaşkanı, bakanlar ve milletvekilleri görevleri devam ettiği sürece; kamu kuruluşlarının, derneklerin ve vakıfların yönetim kurullarında yer alamıyor. Bir çıkar karşılığı olmasa dahi özel sektörde herhangi bir görevde bulunamıyor. Teklifte siyasetçilerin toplumun ortak mirası olan milli ve manevi değerleri siyasi amaçlarla kullanamayacağı, kendilerine tahsis edilen kamu imkânlarının da “tahsis amacı dışında kullanılamayacağı” belirtiliyor. Teklif ayrıca Yolsuzlukla Mücadele Yasası gereği cumhurbaşkanı, milletvekilleri ve bakanlara her yılın ocak ayında Meclis’e mal varlıklarını bildirime zorunluluğu öngörüyor. Bu görevleri yapan kişilerin, kendilerine değeri net asgari ücretin beşte birinden fazla verilen hediyeleri de Meclis Başkanlığı’na teslim etmesi gerektiği belirtiliyor. Tüm bu etik kuralları denetleme görevi de Siyasi Etik Kurulu’na veriliyor.
Teklife göre; Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları somut delilleri olması koşuluyla kurula dilekçeyle başvurabiliyor. Teklifte, kurulun yaptığı inceleme sonuçlarını bir rapor halinde TBMM Başkanlığı’na sunacağı ve etik kurallara uyulmadığının tespit edilmesi halinde, “bu durumun kamuoyuna açıklanacağı” belirtiliyor. Yaptırım olarak ise sadece milletvekillerine “uyarı ve kınama” cezaları öngörülüyor.
