Bolivya’daki Uturuncu Yanardağı, en son 250 bin yıl önce patlamış olmasına rağmen hâlâ yer sarsıntılarına ve gaz çıkışlarına neden oluyor. Bu durum, bilim dünyasında “zombi volkan” olarak anılan Uturuncu’nun uyanmak üzere olabileceği yönünde kaygılara yol açıyor.

Yanardağın tabanındaki yükselme ve çevredeki alanların çökmesi, bölgede yaşayanlar ve uzmanlar arasında olası bir patlama endişesini artırdı.

Yüksek çözünürlüklü görüntüleme ile magma ve gaz haritası çıkarıldı

Çin, İngiltere ve ABD’den bilim insanlarının ortak çalışmasıyla hazırlanan ve PNAS dergisinde yayımlanan yeni araştırma, Uturuncu’nun derinliklerindeki hareketliliğe ışık tuttu.

Tıbbi görüntüleme tekniklerine benzer yöntemlerle yapılan analizler, magma ve gazların yer altındaki hareketlerini görselleştirdi.

Araştırmada, volkanın altındaki karmaşık “sıhhi tesisat sistemi” olarak adlandırılan yapı gözlemlendi. Bu sistemdeki sıvı ve gazların hareketi, yer kabuğundaki deformasyonların asıl nedeni olarak gösterildi.

PATLAMA DEĞİL, SIVI HAREKETİ TETİKLİYOR

Araştırmacılar, bu hareketliliğin ani bir patlamadan değil, sıvıların magmatik rezervuarlar ve hidrotermal sistemler içinde dolaşmasından kaynaklandığını belirtiyor.

Volkanın merkezindeki yükselmelerin, bu sıvıların yukarı doğru göçünden kaynaklandığı düşünülüyor.

Oxford Üniversitesi’nden çalışmanın ortak yazarı Prof. Mike Kendall, “Bu yöntemlerle volkanların yalnızca tehlikeleri değil, aynı zamanda olası yer altı kaynaklarını da daha iyi anlayabiliyoruz” dedi.

Cornell Üniversitesi’nden araştırmacı Matthew Pritchard, aynı yöntemin dünya genelinde aktif olmayan ancak gaz salınımı ve deformasyon belirtileri gösteren 1400’den fazla volkana uygulanabileceğini vurguladı.

Pritchard, “Uturuncu gibi henüz aktif kabul edilmeyen ama ‘hayat belirtisi’ gösteren birçok potansiyel zombi volkan için bu bulgular yol gösterici olabilir” dedi.