Ülkemizin emek ve demokrasi
mücadeleleri tarihinde, 1 Mayıs
işçi bayramı kutlamalarının
önemli bir yeri var. 1976’dan itibaren
DİSK’in öncülüğünde İstanbul Taksim
Meydanı’nda yapılan
kitlesel kutlamalar içinde,
1977 1 Mayıs’ı ise apayrı
bir önem taşıyor. Karanlık
güçler tarafından
34 ilerici yurtsever
insanımızın
katledildiği 77 kutlaması, tarihe
“kanlı 1 Mayıs” olarak geçmiştir.
Biz de 48 yıl önceki bu anlamlı
ve tarihi kutlamaya İzmir’den
gelerek katılmış ve yaşananlara
tanık olmuştuk. O gün
yaşadıklarımızı hiç unutmuyoruz.
İşte ülkemiz emek ve demokrasi
güçleri için önemli bir kırılmayı ifade
eden bu katliam, birçok araştırmaya
ve yazıya konu olmuştur. Ancak
edebiyatımıza yeterince konu olduğu ve
değerlendirildiği söylenemez. Bu tarihi
olayı edebiyatımıza taşıyıp romanlaştıran
yazar-siyasetçi Kemal Anadol’la,
katliamı ve romanını konuştuk. Anadol,
Kırmızı Kedi Yayımları’ndan çıkan “Son
Durak” isimli romanında, o
dönemin toplumsal ve siyasal
panoramasını çiziyor. Kurgu
karakterler üzerinden siyasal
ve toplumsal mücadeleleri,
gelişmeleri anlatıyor.
Kemal Bey’le o dönemi
ve özellikle de 77 1 Mayıs’ını
konuşuyoruz. Aslında
o gün kendisi alanda
değilmiş. CHP’de önseçimin
yapılması nedeniyle, seçim bölgesi
Zonguldak’taymış. Ancak konuyu
o kadar çok araştırmış ve yaşayan
arkadaşlarından dinlemiş ki o günü
adeta yaşamışçasına konuya hâkim
olmuş. Bütün bu bilgileri ve ayrıntıları
da romanına taşımış. Dönemin önemli
araştırmacı gazetecileri, yazarımız Uğur
Mumcu ile gazeteci İlhami Soysal’ın
yazdıklarına özellikle dikkat çekiyor.
Kitapla ilgili değerlendirme yazan, Barış
Derneği davasından cezaevi arkadaşı,
Cumhuriyet yazarı rahmetli Ali Sirmen
de şöyle yazmış: “Kemal Anadol’un kimi
zaman sanığı da olduğu dönemle ilgili
tanıklığı, okuru düşünmeye ve dönemin
sorumlularını sorgulamaya yöneltiyor.”
KARA BİR LEKE
1 Mayıs 1977’de yaşanan katliamın,
Cumhuriyet ve demokrasi tarihimiz için
kara bir leke olduğunu belirten Anadol;
bu kara lekenin mutlaka temizlenmesi
gerektiğini vurguluyor. Bunun için de
olayın tüm yönleriyle aydınlatılmasını
istiyor. O’na göre katliamın perde
arkasında birçok karanlık öğe, yabancı
istihbarat örgütü ve ajanı var.
12 Eylül darbesine gidilen süreçte, bu
katliam önemli bir aşamayı ve dönemeci
oluşturuyor. Kemal Anadol, hem siyasetçi
ve hem de hukukçu kimliğiyle, bu konuyla
ilgili çok mücadele verdiğini ifade ediyor.
PARLAMENTODA ENGELLENMİŞ
1987’de İzmir milletvekili olarak
yeniden parlamentoya dönen Anadol,
hemen her fırsatta bu katliamın
üzerine gitmiş. 18, 22 ve 23. dönem
parlamentolarında, komisyonlarda ve
genel kurullarda 77 1 Mayıs katliamını
sıkça gündeme taşıyan Kemal Bey, hep
susturulmaya çalışılmış. Konuyla ilgili
verdikleri araştırma önergesi de iktidar
milletvekillerince reddedilmiş.
Kemal Bey bu konuda yaptığı tüm
araştırmaları ve topladığı bilgileri,
sonuçta bir belgesel roman olarak
değerlendirmeye karar vermiş. İşte “Son
Durak” romanı böyle ortaya çıkmış. Tam
da bugünlerde yeni bir 1 Mayıs kutlaması
yaşanırken ben katliamı yaşamış bir
gazeteci ve o da romanını yazmış bir
yazar olarak, 77 1 Mayıs katliamına bir
kez daha dikkat çekmek istiyoruz. 1977
1 Mayıs katliamını unutmuyor, o gün
kaybettiğimiz emekçileri, ilerici yurtsever
insanları saygıyla anıyoruz.
KEMAL ANADOL KİMDİR?
Kıvılcım Kemal Anadol, siyasetçi,
avukat ve yazardır. TBMM 15
ve 16. dönem CHP Zonguldak
milletvekilliği, 18, 22 ve 23. dönem
CHP İzmir milletvekilliği görevlerinde
bulunmuştur. Barış Derneği genel
başkanvekili görevi nedeniyle, 12 Eylül
döneminde Barış Derneği davasında
yargılanmış ve uzun süre cezaevinde
kalmıştır. Son milletvekilliği döneminde
CHP grup başkanvekili olarak görev
yapan ve bu yönüyle kamuoyunda
tanınan Anadol’un, yayımlanmış çok sayıda eseri bulunuyor.
